Các van solenoid (hay còn gọi là van điện từ) được sử dụng để điều khiển hoạt động của xi lanh khí hoặc mở/đóng van khí. Trong các hãng sản xuất thiết bị khí nén, ví dụ như hãng SMC có dòng sản phẩm SY, hãng CKD có dòng sản phẩm 4G hay Koganei có dòng sản phẩm F. Tuy nhiên, các van solenoid này có hai loại chính là loại 3 cổng và loại 5 cổng (hoặc thậm chí 4 cổng), vậy chúng được sử dụng như thế nào?

Trong bài viết này, chúng ta sẽ giải thích sự khác biệt giữa van điện từ 3 cổng và 5 cổng cũng như cách sử dụng chúng. Ok! Bắt đầu thôi.

 

Mục lục

1. Lưu thông khí qua van 3 cổng và 5 cổng là khác nhau
   1. Lưu thông khí qua van 3 cổng
   2. Lưu thông khí qua van 5 cổng
2. Phân chia mục đích sử dụng van 3 cổng và van 5 cổng
   1. ứng dụng của van điện từ 3 cổng
   2. ứng dụng của van điện từ 5 cổng
3. Tổng kết

 

1. Lưu thông khí qua van 3 cổng và 5 cổng khác nhau.

Ngay khi nhìn vào cái tên chúng ta đã thấy sự khác nhau giữa hai loại van này, một loại có 3 cổng và một loại thì là 5 cổng. Số cổng khác nhau vì thế mà cách thức dòng khí lưu thông qua van cũng khác nhau. Chúng ta cùng đi đến phần giải thích cụ thể ngay sau đây.

1. 1.1 Lưu thông khí qua van 3 cổng

Van 3 cổng được cấu thành bởi 3 cổng gồm cổng cấp khí P, cổng ra A và cổng hồi khí R. Cùng với đó van tồn tại hai kiểu trạng thái là NC( normal close) tức thường đóng, NO( normal open) tức thường mở.

Trong trường hợp van thường đóng, dòng khí sẽ lưu thông từ cổng cấp khí P đến cổng ra A khi đóng nguồn điện. 

Khi ngắt nguồn điện, không khí cung cấp cho cổng P sẽ bị ngắt và được thải ra từ cổng A về cổng R.

1. 1.2 Lưu thông khí qua van 5 cổng

Van 5 cổng sẽ được cấu thành bởi 5 cổng gồm có cổng cấp khí P, cổng A, cổng B, cổng EA (cổng xả R1), Cổng EB (cổng xả R2).

Khi đóng điện, dòng khí cung cấp sẽ lưu thông từ cổng P đến cổng A, còn dòng khí thải sẽ chảy theo hướng ngược tại từ cổng B về cổng EB.

Khi ngắt điện, dòng khí cung cấp sẽ lưu thông từ cổng P đến cổng B, dòng khí thải sẽ chảy ngược lại từ cổng A về cổng EA.

Các bạn hãy lưu ý trạng thái của van 5 cổng để khi kết nối và điều khiển cơ cấu chấp hành khí nén không mắc phải sai sót.

2. Phân chia mục đích sử dụng van 3 cổng và van 5 cổng

Tất nhiên, van điện từ 3 cổng và 5 cổng được sử dụng cho các mục đích khác nhau. Chúng tôi sẽ giải thích qua các ví dụ sử dụng của từng loại ngay sau đây.

1. 2.1 Ứng dụng của van điện từ 3 cổng

Van điện từ 3 cổng được sử dụng để điều khiển xi lanh tác động đơn hoặc để mở và đóng van vận hành bằng khí tác động đơn. Cơ chế làm việc được giải thích bằng cách sử dụng một xi lanh tác động đơn làm ví dụ sau đây. Khi bật nguồn điện ON, không khí được lưu thông từ cổng P đến cổng A cung cấp cho xi lanh để dẫn động xi lanh.

 

Khi tắt nguồn điện, không khí bên trong xi lanh thoát ra từ cổng A về cổng R và xi lanh quay trở lại nhờ lực của lò xo.

Việc điều khiển mở và đóng van vận hành bằng khí tác động đơn cũng hoạt động tương tự với nguyên lý trên. Ngoài ra các bạn hoàn toàn có thể sử dụng van điện từ 3 cổng để làm van hai cổng cho các thiết bị thổi khí airblow.

1. 2.2 Ứng dụng của van điện từ 5 cổng

Van điện từ 5 cổng được sử dụng để điều khiển dẫn động xi lanh tác động kép hoặc để mở và đóng van vận hành bằng khí tác động kép. Cơ chế làm việc được giải thích bằng cách sử dụng xi lanh tác động kép làm ví dụ như hình dưới đây.

Khi đóng điện, không khí được lưu thông từ cổng cung cấp khí P đến cổng A rồi đến phía đầu xi lanh và không khí ở phía khoang đối diện sẽ qua cổng B và thoát ra khỏi cổng EB, đẩy thanh xi lanh tiến ra ngoài.

Ngược lại khi ngắt điện, dòng khí cấp từ cổng P sẽ lưu thông đến B và đi đến khoang phía đũa đẩy của xi lanh, dòng khí thải sẽ đi từ khoang đối diện về cổng A và thoát ra ngoài qua cổng EA.

Như mình đã lưu ý ở trên hãy chú ý trạng thái của van, Nếu đường ống khí của cổng A và B kết nối với xy lanh bị nhầm lẫn thì chuyển động của xi lanh sẽ bị đảo ngược. Đối với van vận hành bằng khí tác động kép cũng có nguyên lý hoạt động tương tự.

3. Tổng kết.

Như vậy với nội dung trên,  việc lựa chọn van điện từ 3 cổng hay 5 cổng chủ yếu được xác định dựa trên thiết bị hay cơ cấu chấp hành là loại tác động đơn hay tác động kép. Đối với trường hợp thiết bị là đầu thổi khí airblow có thể sử dụng van điện từ 3 cổng để điều khiển dòng khí. Sử dụng van điện từ 3 cổng và 5 cổng đúng cách là bước đầu tiên trong việc xử lý thiết bị khí nén, vì vậy chúng ta hãy nắm vững các kiểu vận hành.

Trên đây là bài viết về van điện từ, mọi ý kiến đóng góp xin để lại ở phần comment bên dưới bài viết. Xin cảm ơn và hẹn gặp lại các bạn tại những bài viết tiếp theo.

Tác giả bài viết: Nguyễn Văn Hòa

Tham khảo tại: 電磁弁（ソレノイドバルブ）の3ポートと5ポートの違いとは？ | 空気圧機器の匠 (punjabisongspb.com)

 

Từ khóa liên quan: Sự Khác Nhau Của Van 3-5 Cổng Cuộn Dây Điện Từ Loại Đơn (Single) Và Loại Kép (Double)